Begin 20^ste eeuw werd de stad Brussel geconfronteerd met een verouderd ziekenhuispark en een chronisch tekort aan bedden. Toen financier en filantroop Georges Brugmann in 1900 overleed, liet hij een bedrag van vijf miljoen Belgische frank na aan de Raad van de Godshuizen. Al snel werd beslist om dit geld te besteden aan de bouw van een nieuw ziekenhuis onder de auspiciën van de Faculteit Geneeskunde van de Vrije Universiteit Brussel. Het project werd door de Raad van de Godshuizen toevertrouwd aan architect Victor Horta, die op advies van de artsen een horizontaal paviljoencomplex ontwierp, dat voldeed aan de hygiënische voorschriften van die tijd, een soort 'tuinwijk-ziekenhuiswijk' op een plek die beschut was tegen de wind en omringd door een landelijk terrein met bomen, dat een ware oase van groen vormde. De werkzaamheden begonnen in 1911 en hoewel het ziekenhuis pas in 1923 officieel werd ingehuldigd, was het al operationeel aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. Hier heeft Horta bewust de art nouveau verlaten, waarvan de rondingen hem nu bespottelijk voorkwamen. Toch is hij erin geslaagd de ruimte op meesterlijke wijze te benutten en een kunstwerk af te leveren waarvan de moderne architectuur perfect is afgestemd op de behoeften van die tijd. Tot op de dag van vandaag blijft de site van Brugmann een toonaangevende referentie. Het complex bevat ook een kapel, die Horta in 1918 voltooide, de enige die hij ooit ontwierp. De kapel werd gebruikt voor religieuze en seculiere diensten, maar werd tot de jaren 1980 ook gebruikt als mortuarium. De unieke architectuur wordt gekenmerkt door een vlakke hoofdgevel geflankeerd door cilindrische apsissen. In de jaren 1970 dreigde de kapel afgebroken te worden, maar ze werd uiteindelijk toch gered van de sloophamer. Na een zorgvuldige restauratie werd de kapel in 2009 ingehuldigd als conferentiecentrum. (Beschermd op 14 april 2005)

Toen de klinische biologie nog in de kinderschoenen stond, liet de stad Brussel een gebouw optrekken op de site van het UVC Brugmann om er verschillende laboratoria samen te brengen. De plannen werden toevertrouwd aan Henry Lacoste, een architect met een passie voor archeologie, die de bouw leidde tussen 1927 en 1933. Als projectleider reisde hij regelmatig naar Delphi - en ook naar Apamea in Syrië - om daar opgravingen te leiden. Deze passie voor de Oudheid wordt weerspiegeld in veel van de details van de binnenhuisdecoratie, met name in de glazen tegels (marbriet), die een geometrisch patroon vormen dat doet denken aan de polychromie van Romeinse mozaïeken en Egyptisch cloisonné. In de hal vormen de groene, blauwe en witte tinten een harmonieus geheel met de marmeren vloeren in verschillende tinten. De trap wordt verlicht door non-figuratieve glas-in-loodramen. Brede banden van gekleurde tegels en gestileerde bloemen omlijsten de bibliotheekdeur. De Geneeskundige Stichting Koningin Elisabeth is nog steeds actief en steunt nu zestien universiteitsteams in het hele land. (Beschermd - 13/12/2012)