De collegiale Sint-Pieter-en-Sint-Guidokerk werd gebouwd van midden 14de eeuw tot midden 16de eeuw en is een opmerkelijk voorbeeld van de Brabantse gotiek. Verschillende gerenommeerde architecten bundelden er hun talenten. Jan van Ruysbroeck, die ook de toren van het Brusselse stadhuis ontwierp, ontwierp het koor. Het portaal is van de hand van Lodewijk van Bodegem, architect van het koninklijk klooster van Brou. Matthijs III Keldermans ontwierp tot slot de portaaltoren en de kapel van Sint-Guido. Het gebouw werd tussen 1874 en 1898 gerestaureerd door Jules Jacques Van Ysendyck die de spits van de vierkante toren bouwde. De kerk werd in het centrum van Anderlecht gebouwd en is ontworpen voor grote bijeenkomsten, wat zijn grootte verklaart. Eeuwenlang was het een belangrijk bedevaartsoord dat met Pinksteren duizenden gelovigen aantrok. Tijdens het ancien régime werd rond het bouwwerk een paardenkoers georganiseerd. De dakverdieping zal uitzonderlijk open zijn voor bezoekers. Ook de romaanse crypte, waar vier zuilen staan die vermoedelijk afkomstig zijn uit een Romeinse villa in Anderlecht, wordt opengesteld voor het publiek.
(Beschermd – 25/10/1938)